De stethoscoop als bron van ziektekiemen

Voortdurend huidcontact als risicofactor

De stethoscoop is een van de meest gebruikte instrumenten in de medische praktijk. Hij is niet alleen te vinden in de huisartsgeneeskunde, maar ook in de pediatrie, interne geneeskunde, cardiologie, spoedeisende hulpverlening en vele andere disciplines. Voor een betrouwbare auscultatie dient de stethoscoop met het membraan of de trechter direct op de huid te worden geplaatst. Alleen zo wordt verzekerd dat hart-, long- of darmgeluiden goed te horen zijn. Het directe huidcontact leidt er echter wel toe dat het borststuk voortdurend in contact komt met ziektekiemen die op de huid aanwezig zijn. Net zoals aan de handen van de arts kleven de kiemen aan de stethoscoopkop en kunnen daarom gemakkelijk worden overgedragen.

Dientengevolge moet na elk patiëntcontact niet alleen een handdesinfectie, maar ook een desinfectie van de stethoscoop worden uitgevoerd. De praktijk ziet er echter heel anders uit. Terwijl het bewustzijn wat betreft het belang van handhygiëne de afgelopen jaren door voorlichting en diverse campagnes is verhoogd en handdesinfectie na elk patiëntcontact tegenwoordig vanzelfsprekend is, zijn slechts weinigen zich ervan bewust hoe hoog het risico van nosocomiale infecties is door het gebruik van besmette stethoscopen. Dit komt waarschijnlijk omdat er maar heel weinig en slechts beperkte studies over dit onderwerp bestaan.

Stethoscoopdesinfectie met doekjes is meestal onvoldoende

Desinfectie op medisch gebied geschiedt meestal met een speciaal desinfectiemiddel. Of het nu gaat om oppervlakken, instrumenten of kleding - voor elk gebied zijn passende chemische desinfectiemiddelen beschikbaar die zijn afgestemd op de specifieke materialen dan wel gebruiksdoelen en zorgen voor een hoge kiemreductie.

 Stethoscopen behoren tot de medisch-diagnostische instrumenten, maar mogen niet worden gedesinfecteerd door onderdompeling. Daarom worden voor de ontsmetting van stethoscopen meestal kant-en-klare desinfectiedoekjes gebruikt.

 Naast alcoholdoekjes (geïmpregneerd met 70% isopropylalcohol) komen in de dagelijkse praktijk ook ontsmettingsdoekjes op basis van waterstofperoxide van pas. Aanbevolen wordt een 60 seconden durende ontsmetting van de stethoscoopkop (met name het membraan) met een waterstofperoxide-desinfectiedoekje. In die 60 seconden moeten de vlakken die in contact zijn gekomen met de patiënt stevig worden afgeveegd.

In een studie van de universiteit van Pennsylvania werd echter geconcludeerd dat zelfs deze gestandaardiseerde methode slechts in 50% van de gevallen leidt tot voldoende afname van het aantal ziektekiemen.

Veilige desinfectie met UV-straling 

Als alternatief voor een onveilige reiniging met desinfectiedoekjes dient zich de stethoscoopdesinfectie met UV-straling aan. UV-C-straling heeft een golflengte van 280 tot 100 nm en is bijzonder energierijk. UV-licht van dit specifieke golflengtegebied is, afhankelijk van de dosis, schadelijk of zelfs dodelijk voor micro-organismen zoals bacteriën, virussen of schimmels. De werking berust op het feit dat de cel-nucleïnezuren de straling absorberen en het tot een dimerisatie en aldus fotochemische beschadiging komt. 

Voordelen van de desinfectie door UV-C-straling: 

• Er zijn geen chemicaliën nodig en het milieu wordt gespaard
• De straling bereikt ook moeilijk bereikbare plaatsen door middel van veegdesinfectie
• Zelfs multiresistente ziektekiemen worden betrouwbaar geïnactiveerd
• Er bestaat geen gevaar voor resistentievorming 
• De stethoscoop kan onmiddellijk na de desinfectie weer worden gebruikt 
• Er is geen risico op huidirritaties door chemicaliën

Voor de stethoscoopdesinfectie door UV-C-straling biedt Stet Clean diverse interessante, praktische oplossingen, zoals bijvoorbeeld de Stet Cube.